Zoveel invloed hebben emoties op de gezondheid van het hart
Wie het heeft ervaren weet: een gebroken hart bestaat echt. Want emoties hebben een grote invloed op je hart; het centrum van je lichaam én je ziel.
Wil je een gezond hart, een hart dat liefde kan ontvangen én geven? Dan is het belangrijk dat emoties niet in de weg staan. Helaas gaan bij heel veel mensen de emoties parten spelen op het hart, zowel fysiek als het liefdevol aspect.
Gelukkig wordt er steeds meer bekend over het effect van emoties en verdriet op de gezondheid van het hart. Want die invloed is groter dan we in eerste instantie zouden denken.
Een open hart
In het boek ‘Heart: A History’ van cardioloog Sandeep Jauhar wordt, naast de geschiedenis van belangrijke mijlpalen en ontwikkelingen als open-hart operaties en harttransplantaties, ingegaan op emotionele factoren. Jauhar vindt namelijk dat er meer aandacht moet komen voor de invloed van emotionele factoren op het ontwikkelen van hartaandoeningen. Denk bijvoorbeeld aan een ongelukkig huwelijk, armoede en werkstress. Toen hij zelf problemen kreeg met het functioneren van zijn hart door stress, besloot Jauhar verder onderzoek te doen naar dit complexe onderwerp.
Gebroken-hart-syndroom
De link tussen hartenpijn en gezondheidsproblemen is overigens niet nieuw. Een eeuw geleden ontdekte wetenschapper Karl Pearson al iets merkwaardigs bij het bestuderen van grafstenen. Het viel hem namelijk op dat getrouwde partners vaak nog geen jaar na elkaar stierven.
Vandaag de dag tonen tal van onderzoeken aan dat stress en wanhoop inderdaad invloed hebben op de lichamelijke gezondheid, in het bijzonder bij mensen met hartproblemen. Het bekendste voorbeeld is Tako Tsubo syndroom of cardiomyopathie, ook wel het gebroken-hart-syndroom genoemd. Hierbij zorgt het overlijden van een geliefde of een andere ingrijpende gebeurtenis voor verzwakking van de hartspier, waardoor het hart symptomen van een hartaanval nabootst.
Andere onderzoeken toonden aan dat mensen die sociaal geïsoleerd zijn of die chronische stress ervaren door relaties of werk, meer vatbaar zijn voor een hartaanval of een beroerte.
Toch krijgt de rol van onze emotionele gezondheid nog altijd te weinig aandacht in de hartgezondheid, vertelt Jauhar aan de New York Times. Hij pleit ervoor dat gezondheidsorganisaties emotionele stress als risicofactor erkennen voor hartaandoeningen. Dat dat nog niet is gebeurd, komt volgens de cardioloog door het feit dat het nu eenmaal veel simpeler is om te focussen op bijvoorbeeld cholesterol, dan op emotionele en sociale ontwrichting.
We leven teveel vanuit emoties, niet vanuit het hart
Sinds het schrijven van het boek richt Jauhar zich steeds meer op stress-verlagende gewoontes zoals yoga en meditatie, brengt hij meer tijd door met zijn gezin én is hij beter in staat om zijn patiënten te begrijpen.
Heel veel mensen gaan er van uit dat (hun) emoties uit het hart komen. Sommige feitelijke ‘emobakken’ denken dat hun emotionele beleving en hun emotioneel gestuurd gedrag betekent dat ze leven vanuit hun hart. En dat is een ernstige misvatting. Emoties zijn een ‘product’ van het brein! Altijd. Sterker nog: emoties spelen hun rol op het niveau van het onderbrein. Je hebt toch al gehoord van het emotioneel brein? Het woord zegt het zelf. Er is een groot verschil tussen behagen, genegenheid, affectie aan de ene kant en liefde aan de andere kant. Maar heel veel mensen halen die begrippen door elkaar. Liefde is geen emotie maar het is een eigenschap en expressie van spiritualiteit. Liefde is altijd onvoorwaardelijk en wordt vanuit het hart ‘boven’ alles wat in het brein speelt over de menselijke natuur gelegd. De emoties die door bepaalde omstandigheden rond (echte) liefde bij ons getriggerd kunnen worden staan helemaal los van die liefde zelf; die gevoelens, die emoties zijn secondair en komen uit ons brein en gaan nooit over (echte) liefde maar over omstandigheden en over ons ego: de vervulling van onze behoeften, nood aan…, verlangens, aangename gevoelens, ik wil… Echte, onvoorwaardelijke liefde wilt niks, het is.
Lees verder het heel mooi artikel hieromtrent van Paul Jansen: Emoties komen uit het Brein, niet uit het Hart
.
Menigeen zal zich ook wel herkennen in het volgende relatie tafereel: man en vrouw zijn met elkaar in gesprek. Het gaat over een persoonlijk issue, klein, maar toch een steentje in de schoen. Praten kan gevaarlijk zijn en de wonden dieper maken,… zonder dat men het beseft zijn er woorden gevallen die de ander kwetst. Er ontstaat iets op hartniveau en emotioneel niveau. Men is gekwetst, verdrietig, voelt zich niet begrepen en/of aanvaard, en het hart sluit zich even. Liefde kapselt zich terug. Men kan zich immers niet openen. Een pure emotie duurt 90 seconden.
Als we niet geleerd hebben om met emoties om te gaan, gebeurt het volgende. De volgende dag herinnert de persoon zich nog het gesprek, voelt hij/zij de gekwetste emoties. Gedachten nemen nu de overhand en blijven het scenario herhalen. In het bewustzijn wordt het verhaal pijnlijker en erger, de emoties herhalen zich voortdurend en zijn een plaat waarop de groeven door herhaling, steeds maar dieper en dieper in de hersenen worden ingegroefd. Emoties worden opgeslagen in onze cel geheugen, herhalende gedachten bevestigen de situatie alleen maar sterker… en het hart blijft gesloten. Gewoon door… herhaling… Door de herinnering, de activiteit van het brein, die bij ons allen meestal op de voorgrond leeft.
Van de navel naar de hersenen
“Nog iets. De kwaliteit van de geest is veranderd. In de tijd van Patanjali, vroeger, was het centrum van de menselijke persoonlijkheid in principe niet de hersenen; het was het hart. En daarvoor was het zelfs niet het hart. Het lag nog lager, vlakbij de navel. In de tijd vóór Patanjali, vóór Patanjali, was het de navel – het centrum van de menselijke persoonlijkheid. Zo ontwikkelde hatha yoga methoden die nuttig en betekenisvol waren voor de persoon wiens persoonlijkheidscentrum de navel was. Toen werd het centrum het hart. Toen het centrum het hart werd, kon alleen bhakti yoga worden toegepast, anders niet. Bhakti yoga ontwikkelde zich dus in de middeleeuwen – nooit eerder – omdat het centrum veranderde. En een methode moet veranderen afhankelijk van de mensen op wie deze wordt toegepast.
“Nu is zelfs bhakti yoga niet meer relevant. Het hoofdcentrum is weer verder van de navel verwijderd. Nu zijn het de hersenen.” 1
Naarmate deze veranderingen plaatsvonden, ontdekten steeds meer meditators dat ze moeite hadden om hun lichaam tot stilstand te dwingen, of in een vaste houding te blijven, met mogelijk gevaarlijke gevolgen. Voor moderne mensen, van wie het centrum het verst van de navel ligt, wordt het probleem nog acuter…
“Alle religies ter wereld hebben mensen geleerd iets te doen: het denkproces stoppen, het lichaam dwingen tot een stille houding. Dat is yoga – een langdurige oefening om het lichaam te dwingen stil te zijn. Maar een gedwongen lichaam is niet stil. En alle gebeden, concentraties en overpeinzingen van alle religies doen hetzelfde met de geest: ze dwingen hem, ze staan de gedachten niet toe om te bewegen. Ja, je hebt het vermogen om het te doen. En als je volhardt, kun je het denkproces misschien stoppen. Maar dit is niet echt, het is absoluut nep.”
Dat is ook Vipassana, het volledig stil zitten, niet bewegen. En observeren wat er is. Maar vele mensen kunnen niet stil zitten. Gedwongen stil zitten wordt een probleem. Het is een simpele psychologie: je bent niet voorbereid, je hebt je huiswerk niet gedaan en je bent begonnen aan een werk waarvoor een enorme achtergrond aan ervaring nodig is.
“Als je waanzinnig danst, gebeurt het tegenovergestelde in je. Met een waanzinnige dans begin je je bewust te worden van een stil punt in jezelf; met stilzitten begin je je bewust te worden van waanzin. Het tegenovergestelde is altijd het punt van bewustzijn. Met je waanzinnige, chaotische dans, met je gehuil, met je chaotische ademhaling, sta ik je waanzin toe. Dan begin je je bewust te worden van een subtiel punt, een diep punt in jezelf dat stil en onbeweeglijk is, in tegenstelling tot de waanzin aan de rand. Je zult je heel gelukkig voelen; in je centrum heerst een innerlijke stilte. Maar als je alleen maar zit, dan is de innerlijke stilte de waanzinnige; je bent stil vanbuiten, maar vanbinnen ben je waanzinnig.”2
“Vipassana komt aan het einde; je kunt niet met Vipassana beginnen.”
Osho
Van het brein naar het hart
Omdat de centra van de moderne mens zich nu in de hersenen bevinden en verder dan ooit van de zee, zoals dat ook in het verleden het geval was, heb je een andere methode nodig.
We gebruik dan chaotische methoden want door chaotische methoden wordt het brein stil gelegd. Het heeft niets te doen. Het brein kan geen controle uitvoeren, geen systematisch programma volgen of de zaken analyseren. De methode is zo chaotisch dat het centrum vanzelf van het brein naar het hart gedrongen wordt, en dat is een grote stap! Als je deze methode op een krachtige, niet-systematische, chaotische manier gaat volgen, dan wordt je centrum lager gedrongen. Je komt in je hart.
Als je in je hart komt, dan passen we catharsis toe want het hart is zó onderdrukt door het brein: het brein heeft zoveel plaats ingenomen, het is zo dominerend dat het alles heeft geabsorbeerd. Er is geen plek voor het hart, dus de verlangens van je hart zijn onderdrukt. Je hebt nooit van harte gelachen, nooit met heel je hart gehuild, nooit iets van harte gedaan. Het brein komt altijd tussenbeide om er een systeem in aan te brengen, om het uit te werken; dat brein berekent en concludeert en komt tussen beide. Het hart is onderdrukt …
Dus eerst zijn er chaotische methoden nodig om het centrum – het centrum van bewustzijn – van het brein naar het hart te dringen. Dan is er catharsis nodig om het hart te ontlasten, om dat wat er onderdrukt is eruit te gooien, om het te verlichten. Wordt het hart licht en ontlast, dan wordt het centrum van bewustzijn nog verder naar beneden gedrongen. Het bereikt de navel en de navel is de bron van vitaliteit. Het is de bron, de oorspronkelijke bron waaruit al het andere ontstaat: het lichaam, de mind en alles.
Heartfulness “The Emotional heart”
De tweede module van heartfulness “The Emotional heart” heeft dan ook als doel om emoties een plaats te geven zodat het hart zich weer kan openen en vrij maken. We werken met dynamische meditaties, die je in chaos helpen te brengen zodat het centrum vanzelf van het brein naar het hart gedrongen wordt.
Alle dynamische meditaties zijn een voorbereiding op de eigenlijke meditatie. Het zijn slechts basisvereisten waaraan voldaan moet worden, zodat de meditatie kan plaatsvinden. Echte meditatie begint pas wanneer alle activiteit is gestopt – activiteit van het lichaam en activiteit van de geest. Maar zolang we nog vol zitten met emoties en hersenspinsels zal het ons niet lukken. Met dynamische methodes lukt dat wel.
Wat je zal leren
Praktische oefeningen en technieken die worden aangeleerd
- Dynamische meditaties, dans en beweging die je zullen helpen uit je hoofd en in je hart te komen.
- Diepe en snelle ademhalingstechnieken en shakende lichaamsbewegingen om bewustzijn te brengen, vitaliteit te creëren, en stilte te brengen in elk deel van uw zijn.
- Door schudden en shaken zal dat wat vast en rotsachtig is, gaan smelten. Blokkades transformeren door het schudden in levensenergie
- Het belang van fysieke en mentale zuivering op het spirituele pad, en hoe je veelvoorkomende problemen kunt aanpakken.
- Technieken om je energie te centreren in het hara, het “levensenergie” centrum.
- Muzikale klanken en het geluid van je eigen stem om bewustzijn en trilling te brengen in je lichaam, vitale energie te voelen en stilte te ervaren.
Wat wordt er aangeleerd?
- Actieve meditaties helpen je om meer in je lichaam te komen en je minder te laten leiden door je gedachten.
- Vrijmaken van blokkades
- Je leert emoties te accepteren
- Je intuïtie wordt versterkt omdat je in je onderbuik komt.
- Een diepere staat van bewustzijn en ontspanning
- Herstel en genezing.
- Betere nachtrust.
Spirituele en meditatieve vaardigheden
- Meer in je lichaam komen en minder piekeren en zorgen maken. Gedachten worden losgelaten. Je zakt van je hoofd in je hart.
- Opgehoopte spanningen en emotionele blokkades vrijmaken, wat leidt tot een dieper gevoel van rust en ontspanning
- Zonder oordeel kijken naar emoties en mentale processen. Je leert zijn in het nu moment.
- Je zakt van je hoofd in je onderbuik, of de Hara. Je leert meer op je intuïtie vertrouwen.
- Waardevolle inzichten in de polariteit van energie en manieren om de goddelijke mannelijke en vrouwelijke aspecten in je wezen in evenwicht te brengen.
De voordelen die deze workshop je zal geven
Fysieke voordelen
Van hoofd naar lichaam: Actieve meditaties helpen je om meer in je lichaam te komen en je minder te laten leiden door je gedachten.
Vrijmaken van blokkades: Door middel van beweging kunnen opgehoopte spanningen en emotionele blokkades worden vrijgemaakt, wat leidt tot een dieper gevoel van ontspanning
Betere nachtrust: Actieve meditatie helpt ook bij het verbeteren van je nachtrust. Doordat je spanning, stress en zorgen loslaat, val je makkelijker in slaap
Emotionele en mentale voordelen
Accepteren van emoties: emoties worden toegelaten en ze mogen er zijn én geuit worden. Je gaat niet meer zoals gewoonlijk onaangename emoties vermijden of ontwijken
Geschikt voor drukke mensen: Deze vorm van meditatie is ideaal voor mensen die moeite hebben met stilzitten of een dynamisch, gehaast leven leiden
Je minder afhankelijk voelen van de liefde van de ander: De liefde is al in jou aanwezig. Alleen is deze geblokkeerd door al je ervaringen, emoties en pijnen
Spirituele voordelen
Versterken van intuïtie: Doordat je weer in contact komt met je lichaam, wordt je onderbuikgevoel sterker en kun je beter op je intuïtie vertrouwen
Een diepere staat van bewustzijn en ontspanning: Door fysieke beweging wordt de energie en spanning in het lichaam loslaat, wat het gemakkelijker maakt om daarna in stilte te zitten en de innerlijke rust te ervaren. Je bereikt gemakkelijker een meditatieve staat
Herstel en genezing: Dit proces, waarbij je loslaat en je openstelt voor nieuwe inzichten, kan leiden tot genezing, herstel en een diepere verbinding met het huidige moment
Nog even dit
In zijn boek De kracht van het NU schrijft Eckhart Tolle prachtig over ‘enlightened relationships’, die gebaseerd zijn op wederzijdse erkenning en onvoorwaardelijke liefde en vrij zijn van de grillen van het ego. Het belangrijkst om te onthouden is dat liefde een staat van zijn is die niet afhangt van een exclusieve, externe bron (in de vorm van een persoon). Je taak is niet om de liefde te gaan zoeken in de buitenwereld, maar om alle barrières in jezelf te ontmantelen die de liefde die er al is blokkeren, zo schreef ook de soefimeester en dichter Rumi. Eckhart Tolle schrijft hierover:
“Liefde is een staat van Zijn. Je liefde bevindt zich niet buiten je; ze zit diep in je. Je kunt haar nooit verliezen en ze kan je niet verlaten. Ze is niet afhankelijk van een ander lichaam, een uiterlijke vorm. … Er kan één persoon zijn die jouw liefde duidelijker en intenser naar je terugkaatst dan anderen, en als die persoon hetzelfde voor jou voelt, kun je zeggen dat je een liefdesrelatie hebt. De band die je met die persoon verbindt, is dezelfde band die je verbindt met de persoon die naast je in de bus zit, of met een vogel, een boom, een bloem. Alleen de mate van intensiteit waarmee je die voelt, verschilt.”
Eckhart Tolle
Praktische info
Data:
Op 10 opeenvolgende avonden telkens van 19u00 tot 22u00.
Locatie:
Levensstroom
Overheulestraat 237
8560 Moorsele
Deze module kan niet online gevolgd worden
Prijs
400 € inbegrepen werkmap, oefeningen die digitaal gedownload worden, koffie, thé, fruit, lekkerheden,. middagmaal, Morning Flow sessies, online via Zoom, elke laatste zondag van de maand van 11u tot 12u30.
Begeleiding
Dirk Vieren
Inschrijving: Inschrijvingsformulier
Inschrijven
Deze cursus wordt binnenkort gepland. Kijk in de agenda voor de data.
Schrijf u in voor de nieuwsbrief, dan weet je als eerste wanneer deze module weer gepland wordt.