Geschiedenis van de aromatherapie

Het woord aromatherapie is een woord uit de 20ste eeuw, maar het werken met kruiden en planten is al duizenden jaren oud. Onder ander de Egyptenaren en Babyloniërs maakten er al gebruik van om geest en lichaam te verzorgen. De meest bekende oliën die de Egyptische priesters gebruikten waren cederhout, wierook, oregano, mirre, koreander en jeneverbes. Er zijn goed bewaard gebleven karaften gevonden met essentiële oliën in enkele piramides.

Al enkele duizenden jaar v. Chr. wisten de Chinezen dat vluchtige oliën die in een bloem, kruid, bloesem, struik of boom voorkomen, geneeskrachtige eigenschappen kunnen bezitten. De kennis over deze essentiële, aromatische of etherische oliën verspreidde zich vanuit China naar o.a. Egypte, India, Perzië, Griekenland en ten slotte de Romeinen. De hieruit ontstane eeuwenoude kennis heeft gezorgd voor de moderne aromatherapie die een manier is geworden om met behulp van etherische oliën zowel de fysieke als psychische gesteldheid te verbeteren.

De eerste verwijzingen naar aromatherapie zijn bij de Chinezen gevonden en wel 4500 voor Christus. In die tijd was het zelfs de belangrijkste manier om aan geneeskunde te doen.

In 1922 werden in het graf van de Farao Tutankamon een aantal geurpotjes gevonden. In Egypte had men dus al technieken gevonden om oliën van bepaalde planten te extraheren. Oliën als bijvoorbeeld cederhout, kaneel en kruidnagel gebruikten ze om de overledenen mee te balsemen. De oude Egyptenaren noemden aloë vera de plant van onsterfelijkheid en het sap gebruikten ze om de huid te verjongen en rimpels tegen te gaan. Honing en bijenwas werden door hen gebruikt als bewaarstof, parfum, zoetstof, medicijn en offer voor de goden. Het is geweten dat Cleopatra honing toevoegde aan haar melkbaden.
De Egyptische koningin Cleopatra is één van de bekendste personen in de geschiedenis van Egypte. Cleopatra wordt al eeuwenlang bewonderd om haar natuurlijke aantrekkelijkheid en schoonheid. Ze beschikte over enorm veel welriekende oliën, waarmee ze de kracht van haar persoonlijkheid aanmerkelijk beter kon doen accentueren. Bij de Egyptenaren is ook de befaamde Kyphi olie bekend, een samenstelling van verschillende oliën. Ze weerden insecten met in essentiële olie gedrenkte papyrusbladen.

Grieken en Romeinen gebruikten deze Egyptische kennis om hun badcultuur te ontwikkelen Ze besprenkelden hun kleren, lichaam, bed en de muren van hun huizen met essentiële oliën. In de 5e eeuw voor Christus vermeldde Hippocrates, de beroemde Griekse arts, ongeveer 400 kruiden die toen al werden gebruikt. De medische kracht van kruiden werd ook al beschreven rond 65 na Christus door Pedanius Dioscorides, een Griekse arts in dienst van het Romeinse leger, in zijn werk: 'De Materia Medica'.

In Heliopolis in Perzie was het zelfs de gewoonte dat men drie maal per dag verschillende soorten geuren verspreidde: 's ochtends mirre, 's middags een mengsel van zestien verschillende aroma's en 's avonds een samenstelling van rustgevende geuren.

In West-Europa, tijdens de Middeleeuwen wanneer het met de hygiëne verschrikkelijk gesteld was, werden bepaalde essentiële oliën veel gebruikt tegen de stank en om hun desinfecterende eigenschappen. Dat men toen ook veel planten en kruiden gebruikte is te zien in de vermeldingen in het "Capitulare de villis", een in heel wat hoofdstukken (Kapittels) verdeeld werk dat Karel De grote had laten opstellen om nauwkeurig te beschrijven hoe tuin moest beheerd worden. In hoofdstuk 70 van dit voorschriftenboek staat bijvoorbeeld een lijst van 73 planten over heel west Europa te vinden waren. Wanneer je er bij stilstaat, dat er zo’n 300 typische moestuingewassen bestaan, dan is het wel indrukwekkend dat het Capitulare de vilis heeft bijgedragen tot de verspreiding van ruim een kwart daarvan over bijna heel Europa.
Een aantal andere bronnen waar kruiden vernoemd worden: Hildegard von Bingen; Strabo; Tacuinum; Wandalbert. Geuren en geurtjes, welriekend of niet, speelden in de middeleeuwen een grotere rol dan tegenwoordig. In die tijd beschouwde men het als wetenschappelijk bewezen dat ziektes door slechte en vergiftigde lucht veroorzaakt werden. Dat vinden we tegenwoordig nog terug in ‘Malaria’, mal-aria, dat letterlijk ‘slechte lucht’ betekent, en verwijst naar de geur die hangt rond moerassen, plaatsen waar de Anopheles-mug die malaria overdraagt goed gedijt. Als de oorzaak slechte lucht is dan is het logisch dat men ging trachten om ziektes met aangename geuren te behandelen. Er was nog geen sprake van aromatherapie in de huidige zin van het woord, maar toch kunnen we dit als de west-Europese wortel van deze therapievorm beschouwen.
In de middeleeuwse klooster- en boerentuinen werden talrijke aromatische kruiden aangeplant. Die werden vaak als rookkruiden toegepast om te verbranden in ‘pesthuizen’, en later ook op straat in de stad in de hoop dat men hiermee de verontreinigde pestlucht kon verdrijven. Men ontdekte dat de etherische oliën een ontsmettende werking hadden doordat veel parfumeurs geen last hadden van de pest en de cholera.

Als je wilt inleven in de wereld van geur en parfum dan raad ik je de film "Perfume, The story of a Murderer" sterk aan. Heel mooie film over een jonge man, Jean-Baptiste Grenouille geboren in Parijs van de achttiende eeuw. Hij bezit een zeer bijzondere gave: een ongelooflijk gevoel voor reuk. Als hij volwassen wordt wilt hij zich volledig meester maken van de reuk, door alle geuren in Parijs te ontcijferen en leerling te worden van een beroemd parfum-ontwikkelaar.

De opkomst van de alchemie en de daaruit voortkomende chemie plus een aantal andere factoren deden de aromatherapie in vergetelheid belanden. Pas in het begin van de 20ste eeuw wordt het door de Fransman René Maurice Gattefosse opgenomen. Het verhaal gaat dat hij bij het oplopen van een brandwond bij toeval naar een fles met etherische lavendel olie greep om de brandwond te koelen. De brandwond zou hierdoor sneller en beter genezen zijn dan gebruikelijk, waarna Gattefossé zich verder verdiept heeft in de geneeskrachtige werking van etherische olie. Hij introduceerde de term 'Aromatherapie' in 1936 via zijn boek met de titel "Aromatherapie".

Zijn boek kwam in de Tweede Wereldoorlog in handen van de Franse arts Jean Valnet. Deze arts paste bepaalde principes toe uit het boek als alternatief voor moeilijk verkrijgbare medicijnen. Na de oorlog werkte Valnet dit verder uit en schreef zelf ook een boek. Vanaf de jaren 1960 kreeg de aromatherapie eerst in Frankrijk officiële erkenning en later elders in Europa.

De laatste tijd wordt er steeds meer onderzoek gedaan op universiteiten over de gehele wereld. Door de resultaten heeft men zowel een veel betere kennis verkregen van de etherische oliën zelf als een grote inzicht in hun specifieke krachten.

Dan heeft Marguerite Maury aromatherapie in verband bracht met massage. Maury pleitte voor een uniek mengsel van oliën voor iedere persoon, afgestemd op eenieders persoonlijke temperament en gezondheid.