Sahasrarakruinchakra - pijnappelklierchakra

Chakra 7: kruin chakra

zevende chakra 7: Sahasrara, kruinchakra, Sahaswara

Ik wil naar boven
waar alle licht is.
Boven duisternis.
Ik ben de
gelijkenis van God.

De betekenis van Sahasrara

Het woord 'Sahasrara' komt uit het Sanskriet en betekent "duizendvoudig". Het ligt boven het hoofd op de kruin.

Zoals het eerste chakra het "basisstopcontact" is om ons verbonden te kunnen voelen met de aardse materie, zo is het zevende chakra het "kosmische stopcontact" verbonden met het hogere, het spirituele, het kosmische. Als chakra 7 zich opent, waaiert de energie zeer breed (duizendvoudig) uit en kunnen we het gevoel gewaarworden met alles verbonden te zijn. Het is het kanaal waardoor we kunnen ervaren dat we onderdeel zijn van een groter geheel, iets goddelijks, iets transcendents, iets spiritueels. We stappen over van ons normaal dagelijks duaal bewustzijn naar het bewust worden van het non-duale; wat altijd al aanwezig was, wat nu is en wat altijd zo zal zijn.

Na het lezen van deze pagina over het zevende chakra, lijkt het misschien buiten bereik voor jou. Je denkt misschien: 'Nou, dat klinkt leuk voor monniken en goeroes, maar niet voor mij. Ik ben maar een gewoon mens met een normaal leven.'

Hoewel we de eisen van het dagelijks leven hebben is het bereiken van verlichting misschien niet zo ver weg als het lijkt. Hoewel ik heel mijn leven al mediteer en met mystiek bezig was, is het waarnemen van het non-duale bij mij vooral gekomen door het pad van Zijnsoriëntatie. Zijnsoriëntatie is een modern, westers pad van verlichte levenskunst dat erop gericht is om je inherente vrijheid te leren herkennen én te leven.

Meditatie, gebed en dagelijkse stilte beoefenen zijn disciplines die leiden tot meer momenten van dit non-duale besef. Dit zijn in feite de enige manieren waarop je de essentie van Sahaswarazult ervaren. Net zoals je uren per dag naar school zou gaan en zou studeren voor examens om een diploma te behalen, is meditatie, gebed en stilte jouw studies om een spiritueel diploma te behalen.

Als je eenmaal een dagelijkse beoefening van deze activiteiten hebt gedaan die je verbindt met universeel bewustzijn, zul je uitbreiding van spiritueel bewustzijn in je buitenwereld zien. Je zult op een consistente basis onvoorwaardelijke liefde gaan ervaren. Je zult mededogender, vriendelijker en vergevingsgezinder zijn en je zal meer nederigheid tonen. Door dit spiritueel bewustzijn te bereiken kroon je jezelf als het ware (kroonchakra).

Symboliek

 

kruin chakra

Het Sanskrietwoord voor het chakra zeven is Sahasrara, wat 'duizend bladeren' betekent. 
Zoals je al gemerkt hebt wordt elke chakra gesymboliseerd als een Lotusbloem. Elk heeft zijn eigen aantal bladeren, en het kruin chakra heeft er dus duizend. Sahaswara wordt het lotusbloemchakra met duizend bloembladen genoemd. Dit is het bovenste chakra van de zeven en bevindt zich aan de kruin van het hoofd. Sahasrara is onze bron van verlichting en spirituele verbinding met alles wat er is. Het is een verbinding met ons hogere zelf, met elk wezen op de planeet, en uiteindelijk met de goddelijke energie die alles in het universum creëert.

Echte opening van Sahaswara betekent het besef dat je puur gewaarzijn bent. Je bent puur bewustzijn, onverdeeld en allemaal expansief. Als een druppel in de oceaan maak je deel uit van die oceaan die elk aspect ervan insluit en omvat. Er is geen dualitiet meer, geen tegenstelling, geen tijd of ruimte. Het besef dat alles Licht is, Zijn is, jij bent dat licht, alles is dit licht, alles is zijn, er is geen persoonlijkheid...

Het zevende chakra in één oogopslag

Sanskriet Sahasrara (duizendbladige lotus)
Benamingen  7de chakra, kruinchakra, pijnappelklierchakra
Plaats Boven de kruin, hersenschors
Kleur Violet is de kleur van kosmisch bewustzijn. Het staat bekend als een steriele kleur die pijn kan verzachten en spanning in het lichaam kan verlichten. Het is een beschermende kleur voor hen die spiritualiteit zoeken.
Violet is vooral heel geschikt als men een geheel eigen sfeer wil creëren, bvb. een parfumerie, een kappers-, verzorgings- of massagesalon of een meditatiecentrum. Het heeft een uitzonderlijke uitstraling en creëert een rustige, wat koele sfeer met een vleugje mystiek.
Muzieknoot Si
Soort muziek Hindoestaanse raga's, stilte
Kruid/geur Wierook
Element Gedachte
Identiteit Universele identiteit gericht op zelfkennis
Lichaam Epifyse, grote hersenen, hersenschors en centrale zenuwstelsel
Voedsel Vasten is het voedsel voor de geest. Af en toe vasten (of dieet, zoals je het wilt bekijken) reinigt het bloed, geeft ons een licht gevoel en helpt er voor dat de geest vrijer kan bewegen.
Etherische oliën Wierook
Sleutelwoorden Spiritualiteit, religie, meditatie, lichtwerk, kennis, wijsheid, geloof, verbinding met je Hoger Zelf en God, Zijn, non dualiteit, pijnappelklier
Karakterstructuur /
Ontwikkelingsfase Begin volwassenheid en daarna.
Fundamenteel recht Het recht om te weten en te leren.
Tegenkracht Leugens

De psychologische ontwikkeling van chakra zeven

Het zevende chakra is niet direct verbonden met een leeftijdsfase aangezien het zich ontwikkelt vanaf het moment van de geboorte tot het sterven. In de kruinchakra ontwikkelen we onze cognitieve structuur, de mogelijkheid om zaken in twijfel te trekken, overtuigingen aan te nemen,... De voornaamste activiteit van deze cognitieve structuur is leren. Dat versterkt bij het begin van de adolescentie en heeft zijn hoogtepunt bereikt wanneer het kind het ouderlijk huis gaat verlaten. Op dat moment trekt het ouderlijk gezin zich terug op de achtergrond van verinnerlijkte waarden, terwijl de jonge volwassene op zoek gaat naar het eigen besturingssysteem. Een gezond kruin chakra zal het hele leven lang op zoek blijven gaan naar kennis.

Het verschil met het ontwikkelen van het zesde chakra is mate van betrokkenheid van het ego. De eerste en middelste fase van de adolescentie kunnen een tijd zijn waarin we naar de eigen indentiteit zoeken: "wie ben ik". In chakra 7 stijgen we daarentegen boven het ego uit en zoeken naar de zin van het leven: "wat is de zin van dit alles?"
Aangezien dit proces zich vooal masnifesteert nadat de kinderen het huis uit zijn, is het beste wat we voor hen kunnen doen ze een gezond fundament voor het kruinchakra meegeven. Dit kan door hun intellect te stimuleren, zelf eventueel een model aan te bieden zonder daarbij de eigen overtuigingen op te dringen. Want daardoor zou fixatie ontstaan waardoor het kind later niet meer vrij en open kan kiezen wat voor hemzelf het beste is.

Het is ook de periode van dieperliggende ervaringen. Het bewustzijn en het brein zijn nu volledig ontwikkeld en heeft de mogelijkheid dieper te kijken, voelen en ervaren. Velen hebben dat gevoel al eens ervaren: een wandeling in de bergen of langs de zee en het plotselinge gevoel dat je kan overvallen; "Er is iets meer". Of bij seizoensgebeurtenissen zoals de geboorte van een baby of het sterven van iemand die je dierbaar is. Of gewoon op een rustig moment terwijl je rustig voor je zit te staren in de natuur... Een gevoel dat je je bewust wordt van een "mysterium tremendum et fascinosum": het mysterie dat je doet huiveren en tegelijk ook fascineert, terwijl het zich onttrekt aan je begrippen. Via chakra zeven wordt je ten diepste gevoed door de oorspronkelijke energie van het bestaan. Door je op deze energie af te stemmen kan je het gevoel krijgen van een diepere werkelijkheid, wat je hogere doel is in jouw ontwikkeling.

Vaak worden we door opvoeding, door culturele normen en waarden, door blokkades in de andere chakra's, afgesneden van ons eigenlijke wezen, wie we ten echtste zijn. In onze actieve, meer materialistische, prestatiegerichte cultuur worden we veelal van deze ervaringen afgehouden. Onze aandacht wordt vaak opgeëist door aardse, materiële zaken. Vroeger had voor veel mensen de kerk, de religie nog de betekenis van het in contact komen met een spirituele dimensie. Voorwaarden zijn namelijk rust, inkeer en stilte. De sfeer in de kerk, het gebed, het immateriële van deze momenten bood de voorwaarden om via deze religieuze ervaringen in contact te komen met dit spirituele kanaal. Door ontkerkelijking zijn veel mensen van deze min of meer verplichte inkeer afgestapt en was er geen andere invulling voor deze spirituele waarden.

Maar langzaamaan ontstaan meer en meer groepen en organisaties die zich richten op onze blijkbaar wezenlijk behoefte aan dat "meer", dat "hogere". Ook de interesse in oosterse filosofieën en technieken als zen, vipassana, yoga, mindfulness, chi gong,... neemt van hand tot hand toe. En juist deze oosterse ideeën bieden ons de gelegenheid om het tekort aan stilte en inkeer te compenseren. Via stilte, via meditatie kunnen we terugkeren naar het nu moment en leven in de kracht van het nu, om de essentie van wie we nu zijn te leren ervaren. Als we al ons drukke denken, ons bezig zijn met ons "ik" kunnen kalmeren, komen we meer in contact met deze subtiele kosmische energie en ervaren we het rustige en vredige gevoel een te zijn met alles, een soort mystieke ervaring waarbij het eigen "ik" wordt vergeten. Op zo`n moment kan de wezensenergie via het kruinchakra ons informatie geven over onze eigenlijke, wezenlijke bestemming. Deze ervaring is niet alleen weggelegd voor de mysticus, de goeroe en de monnik, maar voor velen onder ons.

 

De ontwikkeling van de volwassene

Dit is de tijd van wijsheid, spiritueel inzicht, kennis en kennis doorgeven. Alle informatie die je in je leven opgenomen hebt, voeg je nu samen en geef je door aan anderen. Sommigen gaan nu een meer spirituele weg op, hebben alles gerealiseerd in het materiêle maar missen nog iets. Anderen vinden dat het nu tijd is om kennis over te dragen, een tijd om meesterschap te ontwikkelen.

Evenwichtige kenmerken

Een goed ontwikkelde kruinchakra heeft het vermogen om informatie waar te nemen, te analyseren en te assimileren.
Je bent intelligent, opmerkzaam en bewust.
Je kan onbevooroordeeld naar je omgeving kijken terwijl je in staat bent om ook in twijfel te trekken.
Je hebt het gevoel van spirituele verbondenheid.
Er is wijheid en meesterschap, ruim begrip,...

Er zijn verschillende oefeningen die het helingsproces van chakra zeven kunnen bevorderen. Van alle oefeningen voor het helen van chakra 7 zal mediteren de meest vermogende techniek zijn om te gebruiken. Er zijn talloze technieken die je kan helpen in een meditatieve staat te komen: je ademhaling observeren, focussen op een voorwerp, kaars, mandala, symbool,... intens luisteren naar geluiden of de stilte, geleide visualisaties en trancereizen, ontspanningsoefeningen,...

Wanneer chakra 7 niet goed ontwikkeld is...

Met een gesloten kruinchakra kunnen opstijgende transformerende impulsen niet ten volle in het bewustzijn komen. Zonder het bewustzijn van het kruinchakra is de kans groter dat je door het onbewuste beheerst wordt.
Beweren alles al te weten over een bepaald geloof, altijd maar gelijk willen hebben, niet verder willen leren, spirituele onverschilligheid zijn voorbeelden van uitdrukkigen van een gesloten geest en gesloten of deficiënt kruinchakra.

Omgekeerd gebeurt echter meer, dat de energie van de kruin chakra gebruikt wordt om zich in het hoofd terug te trekken. Om geen gevoelens te moeten voelen, om afstand te nemen van het lichamelijke, gebruik je deze energie om je helemaal terug te trekken in de eigen gecreëerde, veilige wereld van de geest. Iets wat zeker voorkomt bij personen met een creatieve karakterstructuur. Hier kan dan spirituele verslaving optreden. In sommige gevallen trekt men zich zo ver terug in het hoofd, het geestelijke dat er trekjes verschijnen van psychose. Dan is er sprake van waandenkbeelden, hallucinaties en te weinig aarding. Dan hebben we een deficiênt zevende chakra.

 

  Een te zwak ontwikkelde chakra (deficiênt) Een te sterk ontwikkelde chakra (excessief)
Eigenschappen spirituele onverschilligheid
leerproblemen
starre overtuigingen
apathie
overintellectualisatie
spirituele verslaving
verwarring
dissociatie van het lichaam
Aandoeningen Hersentumoren, coma, migraine, geheugenverlies, waandenkbeelden,

Rechten

Elke chakra weerspiegelt een fundamenteel, onvervreemdbaar recht. Verlies je dit recht dan blokkeert het chakra. Dan is het terug opeisen van dit recht een noodzakelijk onderdeel van het helen van het chakra.

Bij chakra 7 hoort het recht om de waarheid te horen. Kinderen voelen vaak intuïtief aan wat erom hen heen gebeurt. Maar ze missen de verstandelijke vermogens om wat ze aanvoelen te begrijpen en zoeken dan constant naar informatie om de lege plekken in te vullen. Veel ouders kiezen om de waarheid voor hun kind achter te houden hetzij in de mening dat dit beter is voor het kind, hetzij omdat ze zelf geen antwoord vinden op zijn vraag. Wanneer er een nieuw broertje of zusje geboren wordt in het gezin komt nog al eens de vraag bij het kind: "waar komt het baby'tje vandaan?" Het antwoord klinkt dan prompt "van de ooievaar". Voor sommige vragen wordt het kind bestraft of zelfs uitgelachen: "ben je dom of zo"? Of: "stel toch eens geen zo'n domme vragen". Zelden krijgt het kind een eerlijk antwoord als de ouder het ook niet weet: "Ik weet het ook niet maar misschien kan je het straks te weten komen".
Ook bij het kiezen van een opleiding kan een jongere de toegang worden ontzegd omdat ouders vinden dat deze opleiding niet volwaardig is in onze maatschappij...

Kinderen hongeren constant naar naar kennis en door deze achter te houden, of hen zelfs uit te lachen moedigen we hen aan om aan hun gedachten te twijfelen en leren we ze hun gedachten maar beter voor zich te houden. Er komt een einde aan hun zoeken met het gevolg dat het kruinchakra geen nieuwe informatie meer opneemt en zich gaat sluiten.

Wanneer een kind een spiritueel geloof of religie verplicht wordt aangehouden dat niet uit hun eigen innerlijke overtuiging voortkomt zal het niet zelden als volwassene elke vorm van spirituele connectie afwijzen en zo het zevende chakra sluiten. Een kind ervaart ook geen spirituele rijkdom door strenge religieuze regels er op na te houden, naar woorden te luisteren die ze niet begrijpen of verplichte kerkdiensten moeten volgen. Het is voor elk ouder een zoeken naar een middenweg om het kind te stimuleren in religieuze ervaringen zonder in overdreven richtingen uit te monden. In een gezond en liefdevol gezin

De waarheid spreken vanuit liefde brengt dit chakra helemaal in balans. Je kan jezelf de volgende vragen stellen:

  • Heb je de mogelijkheid om de waarheid te horen?
  • Heb je weet van achtergehouden informatie, bv. uit je jeugd, op het werk, in je relatie...?
  • Kon je in je jeugd je nieuwsgierigheid uitleven, mocht je vragen stellen of wordt dit iedere keer onderdrukt en/of in het belachelijke getrokken?
  • Was je onderworpen aan blinde gehoorzaamheid? Had je geen recht om vragen te stellen?
  • Ben je geconfronteerd geweest met leugens, verkeerde informatie,...

 

Etherische oliën

Een verzachtend mengsel voor het kruinchakra en voor een betere communicatie bestaat o.a. uit lavendel, kamille, en gember.

Wierook Sinds mensenheugenis wordt wierook gebrand bij allerlei ceremoniële gelegenheden en rituelen. Wierook heeft een kalmerende invloed op de geest. Het is rustgevend én energiegevend bij mentaal vermoeidheid zijn en burn out. Wierook heeft de mogelijkheid om de ademhaling te vertragen en te verdiepen... wat zeer bevorderlijk is voor gebed en meditatie, om zo het denken tot rust laten komen. Het vergroot de helderheid van geest, het in balans brengen van de chakra energie en het openen van de hogere chakra’s. Ze is ook goed voor zwevers omdat ze een aardend effect heeft.
Sandelhout Ook sandelhout wordt gebruikt als wierook en als steun bij meditatie. Ze brengt het ‘mentale gebabbel’ tot zwijgen.
Sandelhout beïnvloedt de chakra energie op zoveel verschillende manieren, omdat het een zeer ingewikkelde olie is met veel verschillende effecten op subtiel niveau. Ze legt verbinding tot stand tussen de wortel en de kruin chakra.
Bij meditatie maakt Sandelhout rustig en open. Het helpt een mens over zijn teleurstellingen heen kijken en weer contact op te nemen met de mensen en de wereld om hem heen. Deze olie is vooral goed voor mensen die uit hun evenwicht zijn geraakt of voor diegenen bij wie de energiecentra ongelijkmatig worden belast of aangesproken. Ze helpt contrasterende hogere niveaus te verbinden en ondersteunt de fijne uitwisseling tussen de afzonderlijke chakra’s.
Jasmijn Meer dan welke andere olie dan ook zegt jasmijn ons iets over het samengaan van schijnbare tegenstellingen. Hoewel al duizenden jaren befaamd als een krachtig afrodisiacum, vormt jasmijn een zeker zo krachtig hulpmiddel bij spirituele ontwikkeling. Wanneer Scott Cunningham schrijft: 'Indien gebruikt in combinatie met de juiste visualisatie, leidt ze tot een staat van verhoogd spiritueel bewustzijn', wijst hij op de belangrijke rol die iemands gedachten of intenties spelen bij de afstemming op de spirituele energiën van de oliën. Hij beschouwd jasmijn als een Yin-olie, terwijl Robbert Tisserand haar aanduidt als een Yang-olie, waaruit nogmaals de paradoxale aard van jasmijn blijkt.
De voor-de-hand-liggende conclusie luidt dat ze noch het een, noch het ander is - of allebei. Jasmijn verenigt in zich de kracht en het vurig dynamisme dat wij met Yang-energie plegen te associëren, en de weke passiviteit van Yin. En zoals zo vaak is het de levende plant zelf die ons tot deze conclusie leidt.
Dit feit vormt wellicht een aanwijzing voor de belangrijkste toepassing van jasmijn in de spirituele aromatherapie : het spiritueel maken van de seksualiteit
Net zoals roos en neroli (zie chakra 4) doet jasmijn ons begrijpen dat er geen onderscheid bestaat tussen lichamelijke en goddelijke liefde. Om het met de woorden van Marcel Lavabre te zeggen: 'Jasmijn bezit de macht de lichamelijke liefde boven zichzelf te doen uitstijgen.'
Lavendel Door haar kalmerende, ontspannende werking kan lavendel gebruikt worden om een toestand van diepere meditatie te bereiken. Ook op energetisch niveau werkt lavendel kalmerend, reinigend en evenwichtscheppend dat in het chakra-systeem duidelijk wordt. Lavendel brengt de hogere en de lagere chakra’s met elkaar in evenwicht. Net zoals Vetiver heeft lavendel een positieve uitwerking op alle chakra’s en heeft ze zowel een kalmerend als een energetisch effect.
Mirre Ook mirre olie opent de deuren naar het spirituele en is een hulp bij meditatie. Zeer geschikt voor iedereen die te zeer aan het materiële, zintuiglijke is gebonden. Zij is als een brug naar de ‘fijnstoffelijke’ wereld maar dan zonder het ‘grofstoffelijke’ te verloochenen.
Van mirre wordt aangenomen dat ze de spiritualiteit bevordert en versterkt.
Rozenhout Ook rozenhout wordt geassocieerd met de kruinchakra en kan helpen om de kruinchkra open te maken. Ze is zeer waardevol tijdens het mediteren. De olie heeft ook een kalmerende invloed zonder sufheid te veroorzaken of de concentratie te verliezen, iets wat natuurlijk ook belangrijk is tijdens het mediteren!

Chakra massage

Voor het kruin chakra kan je dit energiewiel stimuleren door zachte nek tractie en het losmaken van vaste fascia weefsels. Je vingers door je haren laten strijken, de hoofdhuid zachtjes masseren, Je kan voor deze en ook het anja chakra kiezen voor een hapto dynamische gezichtsmassage of ook cranio sacrale therapie. Je kan het ook rechtstreeks laten masseren door middel van een chakra massage. Dan wordt de kruin en de zes andere energiecentra's op een zachte manier gemasseerd met etherische oliën. Op de achtergrond zal je muziek horen die helpt de chakra's mee te laten trillen in hun energieveld. De geur van de etherische oliën wordt speciek gekozen voor de kruin en er staan er enkele hierboven als suggestie.

De chakra's aan de voorzijde van het lichaam laten behandelen met een chakra massage duurt ongeveer 1u en kost 45 €. De hele reis met ook de achterkant van de chakra's duurt 2u en kost 90 €.

boek nu  

Chakra meditatie

Creëer momenten van puur bewustzijn wanneer je mediteert op het zevende chakra. Hoe meer tijd je aan deze oefening besteedt, hoe vaker je onvoorwaardelijke liefde, vriendelijkheid en medeleven voor jezelf en de mensen om je heen zult voelen. Je concentreer je op je kruinchakra dat zich op de top van je hoofd bevindt en dit vormt de sleutel tot je hogere bewustzijn. Je kunt het contact met je kruin chakra versterken door de volgende meditatie:

  • > Ga comfortabel zitten zodat je met een rechte rug zit. Je kan je handen in een ‘mudra houding' leggen: je handen in een schaalvorm in je schoot met de handpalmen naar boven en je linkerhand boven je rechterhand. Deze ‘mudra positie’ helpt je om energie te ontvangen.
  • > Stel je voor dat er zich een lotusbloem met duizend blaadjes ter hoogte van je kruin chakra bevindt. Zie hoe de blaadjes van de bloem zich langzaam openen en een intens licht verspreiden, dat door je 7de chakra naar binnen stroomt.
  • > Zie jezelf helemaal vervuld worden met dit licht dat je voedt.
  • > Richt je aandacht op dit licht en voel welke kwaliteit(en) dit licht voor jou heeft. Richt al je zintuigen hierop, zodat je het licht kunt zien, voelen, horen, ruiken en proeven. Realisseer je dat jij dit licht bent.
  • > Wanneer je klaar bent, voel zelf hoeveel minuten je in deze meditatie wilt vertoeven, haal dan een paar keer diep adem en open daarna je ogen.

Krachtige kruinchakra activering en balancering

De audiofrequenties en kleuren in deze video zijn voor het mediteren en afstemmen van de Sahasrara, kruinchakra of pijnappelklier chakra (blauw of turkoois).
De paarse kruin chakra bevindt zich aan de bovenkant van het hoofd, iets naar achteren. Geassocieerd met ons gevoel van eenheid met 'het al', spirituele wijsheid, definitief begrip en verbondenheid met onze innerlijke geest. Onevenwichtig kan het kruinchakra een gevoel van niet-verbondenheid met de 'rivier van leven' veroorzaken, ongeïnspireerd, zich onbegrepen voelen en zelfverloochening.

De rol ervan kan enigszins worden voorgesteld als die van de hypofyse, die hormonen afscheidt om te communiceren met de rest van het endocriene systeem en ook via de hypothalamus verbinding maakt met het centrale zenuwstelsel. Het innerlijke aspect van Sahasrara gaat over het loslaten van karma, fysieke actie met meditatie, mentale actie met universeel bewustzijn en eenheid, en emotionele actie met zijn.

Om te mediteren op de kruinchakra met deze klanken kan je de ontspannende techniek hieronder volgen:

Zit comfortabel en zorg ervoor dat je niet gestoord wordt gedurende minstens tien minuten. Begin langzaam en diep te ademen. Voel je lichaamsdelen ontspannen terwijl je ademt, laat je voeten ontspannen, laat je benen, je heupen en romp ontspannen. Laat deze golf van ontspanning je ruggenmerg omhoog bewegen en alle spiergroepen in je rug ontspannen, voel de ontspanningsgolf je buikstreek bewegen, en dan langzaam je borst opgaan en alle spieren en organen in dat gebied ontspannen. Laat de golf van ontspanning langzaam naar je schouders, nek en hoofd bewegen, voel het dan op je gezicht, laat het alle spieren op je gezicht ontspannen, voel hoe deze golf van ontspanning je hele lichaam overneemt totdat je volledig ontspannen bent.